GENERAALO MARAYKAN AH OO SOO GAARAY G/BARIGA DHEXE.
(SAWIRKA)-GEN.MICHEAL KURILLA.
(AMMAN)-Tan iyo markii magaaladda Tehran ee ah Caasimadda dalka Iraan lagu dilay Madixii Xafiiska Siyaasadda ee Xarakadda Xamaas Ismaaciil Haniyah waxaa soo kordheysay cabsida laga qabo in dalka Iraan uu ka aargoosto Israa’iil taaso lagu tuhmaayo iney iyada ka dambeysay dilkii Ismaaciil Haniyah maalintii Arbacada ee ina soo dhaaftay aroornimadeedii. Waxaa hakad galay dhammaan duulimaadyadii lagu tegi jiray amaba looga imaan jiray Israaa’iil iyo Lubnaan waxaane hoos u dhac weyn laga dareemay dhaqaalaha Israa’iil oo si xun hoos ugu dhacay tan iyo markii uu bilawday dagaalka Marinka Gaza Bishii Oktoobar Todobadeedii sannadkii 2023-kii. Wargayska laga leeyahay dalka Maraykanka ee AXIOS inta badane ka hadla xaaladda Gobolka Bariga Dhexe ayaa maanta oo Axad ah sheegay in Taliyaha Guud ee Maraykanka u qaabilsan Ciidamadda Maraykanka ee ku sugan Gobolka Bariga Dhexe uu gaaray Goblka maalintii shalay oo Sabti ahayd iyadoo uu socdo diyaargaraw loogu jiro weerar ka dhan ah Israa’iil oo ka imaanayo dhinaca Iraan si ey uga aargoosato dilalkii loo gaystay Madaxdii sare ee Xamaas iyo Xizbullaahi,sida ey sheegeen laba sarkaal oo Maraykan ah. Safarka Micheal Kurilla ee Gobolka Bariga Dhexe ayaa ahaa mid la sii qorsheeyey inta eysan arrinta Gobolka cirka isku shareerin,laakin waxaa la filayaa inuu safarkaan u adeegsado isku dayo uu ku abaabulaayo isla xulafadda caalamiga ah iyo kuwa Gobolka ee Israa’iil ka difaacaya weerar kaga yimaado dalka Iraan sida midkii dhacay 13/4/24-ka,sidaas waxaa laga soo xigtay sarkaal Maraykan ah,seddex sarkaal oo Maraykan iyo Israa’iil ah ayaa iyagana sheegay iney filayaan in Iraan ey weerarto Israa’iil horaanta todobaadka ee ah maalinta Isniinta ee berri ah,dhinaca kale,Hogaamiyeyaasha Ururka Xizbullahi iyo Iraan ayaa awacad ku maray iney ka aargudan doonaan Israa’iil dilkii ey u gaysatay Taliyihii ugu sareeyey Mileteriga Ururka Xizbulaahi Fu’ad Shukri iyo Madaxii Xafiiska Siyaasadda ee Xamaas Ismaaciil Haniyah.
ISHA/AXISO.
MASAR IYO ISRAA’IIL OO SHIR UGA FURMAY QAAHIRA.
(SAWIRKA)-AGAASIMEYAASHA SIRDOONKA ISRAA’IIL.
(WASHINGTON)-Wada hadaladda ku saabsan la haystayaasha Marinka Gaza iyo heshiiska Xabad Joojinta ayaa hadda galay hakad ka dib markii wada hadallo u dhexeeyo wafdi sare oo Israa’iil ah iyo masuuliyiin Masaari ah uu Sabtida maanta ah magaaladda Qaahira ey ku wada kulmeen,waxaane suurtagal ah iney fog tahay in la gaaro heshiis iyadoo ey jiraan dalabaad cusub uu wato Reysal Wasaaraha Israa’iil Benjamiin Netanyahu,sidaas waxaa laga soo xigtay laba sarkaal oo Israa’iil ah. Kulanka maanta ka dhacay ee dhexmaray Israa’iil iyo Masar ayaa u dhacay cadaadis xoogan oo Maraykanku saaray dawladaha Masar iyo Israa’iil seddex maalmood ka dib markii Israa’iil ey Tehran ku dishay Hogaamiyihii Siyaasadda ee Xamaas Ismaaciil Haniyah. Wafdi heer sare ah oo ka socda Israa’iil oo ey Hogaaminayaan Agaasimeyaasha Hayadaha Sirdoonka ee Mossad iyo Shin Bet ayaa booqasho ku tegay magaaladda Qaahira ee dalka Masar maanta oo Sabti ah si ey wada hadallo ula yeeshaan Madaxda sare ee dalka Masar iyo in xal loo helo sidii loo sii deyn lahaay la haystayaasha ku jira gacanta Xamaas iyo sidii loo joojin lahaay dagaalka Marinka Gaza. Saraakiisha Israa’iil iyo qoysaska la haystayaasha ayaa ka walaacsan Netanyahu oo dhawaan adkeeyey dalabadaadkiisa,soona bandhigay shuruudo cusub lana xiriira la haystaaysha iyo xabad joojinta Marinka Gaza,wafdiga uu diray ayuu Netanyahu ugu talagalay oo kaliyah iney abuuraan muuqaal wada xaajood ah si ey uga yareeyaan cadaadiska qaar ka mid ah Madaxweyne Biden.
ISHA/AXIOS.
RUUSHKA OO LA TALIYEYAAL MILETERI U DIRAY…
(SAWIRKA)-MARKAB EY GUBEEN XUUTIYIINTA YEMAN.
(LONDON)-Saraakiisha Sirdoonka Mileteriga Ruushka ayaa la rumaysan yahay in loo daabulay dalka Yeman si ey u kaalmeeyaan kooxda Xuutiyiinta Yeman ey taageerto dawladda Iraan,Sirdoonka ka socdo Mileteriga Ruushka ayaa gacan ka gaysanaayo sidii Xuutiyiinta u bartilmaameedsan lahaayeen Maraakiibta Ganacsiga ee marta Badda Cas,sidaas waxaa shaaca ka qaaday Wargayska Middle East Eye. Xubno ka tirsan Sirdoonka Mileteriga Ruushka GRU ayaa ka hawlgala dhulka Xuutiyiinta ee Yeman ey ka taliyaan iyagoo doorkoodu yahay la talin,sida uu Wargayska Middle East Eye uu u sheegay sarkaal sare oo Maraykan ah kaaso ka gaabsaday in la shaaciyo magaciisa. Sida saxda ah ee doorka Ruushku waa Mugdi ah,laakin sarlaalka Maraykanka ah ayaa sheegay in saraakiisha GRU ey ka hawlgalaan Yeman “Dhawr bilood”si ey Xuutiyiinta uga caawinaan bartilmaameedsiga Maraakiibta Ganacsiga taaso Xuutiyiinta ey sheegeen iney ku garab taagan yihiin Falastiiniyiinta lagu go’odoomiyey Marinka Gaza.
ISHA/MEE.
SIDEE AYUU U DHACAY DILKII ISMAACIIL HANIYAH?
(SAWIRKA)-GURIGII MARTIDA EE UU DEGANAAY ISMAACIIL HANIYAH.
(TEHRAN)-Waxa aan la soconaa in maalintii Arbacadda ee la soo dhaafay aroornimadeedii in magaaladda Tehran ee ah caasimadda dalka Iraan lagu dilay Madaxii Xafiiska Siyaasadda ee Xarakadda Xamaas Md.Ismaaciil Haniyah,dilka Hogaamiyaha ayaan weli loo helin wax cadeyn ah oo kuna saabsan qaabka uu u dhacay dilkiisa,hadaba seddex qof oo ku suganaa dhismaha lagu dilay Ismaaciil Haniyah ayaa Wargayska Middle East Eye u sheegay iney maqleen dhawaqa Qaraxa ka hor,waxayna diideen wararka sheegaayo in Hogaamiyaha Xamaas in lagu dilay Bam lagu aasay gurigii uu degnaayey. Seddex qof oo ku sugnaa dhismaha sida weyn loo ilaaliyo ee magaaladda Tehran ee lagu dilay Ismaaciil Haniyah ayaa Middle East Eye u sheegay in Madaxa Siyaasadda Xamaas lagu dilay Madfac lagu soo riday Qolkiisa ee aanu ahayn Bam loogu aasay gurigiisa. Shaqsiyaadka,oo mid ka mid ah uu ku sugnaa qol u dhaw midkii uu deganaay Haniyah ayaa sheegay maanta oo Jimca ah iney maqleen dhawaqyo ka hor inta uusan Qaraxa ruxin dhismaha. Mid ka mid ah shaqsiyaadka ayaa Wargayska Middle East Eye u sheegay in tani ey xaqiiqdii ahayd gentaal la soo tuuray oo eysan ahayn Bam la aasay,isagoo intaas raaciyey iney arkeen dhibaatadii ka dhalatay Qaraxa oo u muuqdo mid barbar socday weerarka Gentaalka.
ISHA/MEE.
SIDEE LOO DILAY ISMAACIIL HANIYAH?
(SAWIRKA)-JANAASADDA HANIYAH.
(TEHRAN)-Wargayska New York Times ee ka soo baxa dalka Maraykanka ayaa Khamiista maanta ah sheegay in Hogaamiyaha Xafiiska Siyaasadda ee Xarakadda Xamaas Ismaaciil Haniyah lagu dilay Walxaha Qarxa oo Todobaadyo ka hor si qarsoodi ah lagu soo geliyey magaaladda Tehraan ee dalka Iraan. Wargayska oo soo xiganaayo todobo sarkaal oo ka tirsan Bariga dhexe iyo saraakiil Maraykan ah,ayey warbixintu sheegtay in Bam lagu qariyey Guriga Martida oo ku yaalo caasimadda oo ey maamusho Ilaaladda Kacaanka Islaamiga ah ee dalka Iraan(IRGC) ku dhawaad laba bilood ka hor,Ismaaciil Haniyah ayaa dhawr jeer ku sugnaay Guriga Martidda isagoo booqanaayo Tehraan,sida ey sheegeen ilo wareedyadda. Arbcadii,ka dib markii la xaqiijiyey in Haniyah uu ku jiray gudaha qolkiisa ee Guriga Martida,Bamka ayaa laga qarxiyey meel fog,sida ey sheegeen shan ka mid ah saraakiisha. Qaraxa ayaa sidoo kale waxaa ku dhintay ilaaladda Hogaamiyaha Siyaasadda Xamaas Ismaaciil haniyah. Dilka Ismaaciil Haniyah loogu gaystay Tehraan,Israa’iil ma xaqiijin mana beenin in iyadu leedahay masuuliyadda dilkaas,waane dhif in Israa’iil ey ka hadasho hawlgaladda laga fuliyey dibadda Israa’iil. Si kastaba ha ahaatee,Hogaamiyaha Ruuxiga ah ee Iraan Cali AL-Khameyni iyo Xarakadda Xamaas ayaa si toos ah ugu eedeeyey Israa’iil weerarkaa,waxayna balan qaadeen iney ka aargudan doonaan.
ISHA/MEE.
MUXAMED AL-DEYF OO LAGU LA’AYAHAY NOLOL IYO GEERI.
(SAWIRKA)-MUXAMED AL-DEYF.
(UBAI)-Ilaa hadda lama oga halka uu ku dambeeyn doono Taliyaha Guutada AL-Qasaam,garabka Mileteri ee Xarakadda Xamaas Muxamed AL-Deyf ka dib markii ey Israa’iil ku adkeysatay iney ku dileen weerar ey laba todobaad ka hor ka gaysteen Marinka Gaza,halka Xamaas eysan ka hadlin. Hogaamiyaha Xamaas Cizat AL-Rishq ayaa sheegay khamiista maanta ah in “Xaqiijinta ama diidmada dilka mid ka mid ah Hogaamiyeyaasha Qasaam ey ku xiran tahay Hogaanka Xarakadda Xamaas”. AL-Rishq waxaa kaloo uu yiri”Haddii aaney Xarakadda Xamaas ku dhawaaqin wax tafaasiil ah oo la xiriirta dilka mid ka mida Hogaamiyeyaashooda,cidna warkaasi ma xaqiijin karto. Tani waxa ey jawaab u tahay ku dhawaaqista Ciidamadda Difaaca Israa’iil ee Khamiistii,dilka Taliyihii garabka Mileteri ee Xarakadda Xamaas Muxamed AL-Deyf in ka badan laba todobaad ka dib markii lagu beegsaday koonfurta Marinka Gaza. Ciidamadda Difaac Israa’iil ayaa xaqiijiyey in Muxamed AL-Deyf oo ahaa Taliyihii Guutadda AL-Qasaam Garabka Mileteri ee Xarakadda Xamaas lagu dilay duqeyn ey Israa’iil ka gaysatay Marinka Gaza bishii hore. Bayaan ey Israa’iil soo saartay ayaa sheegaayo in “Ciidanka Israa’iil waxa ey ku dhawaaqeen in 13/7/2024-ka diyaaradaha dagaalka ee ciidamaddu ey duqeyn ka dhacday Aaga Khaan Yoonis,qiimeyn sirdoon ka dib waxaa la xqiijin karaa in Muxamed AL-deyf lagu dilay weerarkaas”sida ey qortay Wakaaladda Wararka ee Reuters. Waxaa xusid mudan in Israa’iil ey shaacisay in weerarkii ey fulisay 13-kii bishii Luuliyo-2024-ka ey ku dishay Rafi salama oo ahaay Taliyihii Guutada Khaan Yoonis ee Guutada AL-Qasaam. Wasaaradda Caafimaadka ee Marinka Gaza ayaa sheegtay in weerarka lagu dilay in ka badan 90-Qof balse Xarakadda Xamaas ayaa beenisay in AL-Deyf uu ku jiro dadkaas la dilay. Si kastaba ha ahaatee,afhayeenka Ciidamadda Difaaca Israa’iil Daniyaal Hagari ayaa sheegay waqtigaas in Salama iyo AL-deyf ey is ag fadhiyeen waqtiga uu dhacaaayey weerarka”,isagoo intaas raaciyey in Xamaas ey qarineyso wixii ku dhacay. Bamka lagu tuuray goobta ayaa looga shakisan yahay in miisaankiisu dhamaay 907-kiilo garaam ayaa ka qoday bohol weyn oo ku hareereysan guriga la sheegay in martidu gabaad ka dhigatay mid ka mida ku xigeenadiisa. Waxaa xusid mudan in xaqiijinta ciidamadda Israa’iil ee dilka Muxamed AL-Deyf ey ku soo beegantay maalin ka dib dilkii Madaxa Xafiiska Siyaasadda ee Xarakadda Xamaas Ismaaciil Haniyah oo lagu dilay magaaladda Tehraan kaaso geeridiisa ey ku wada dhawaaqeen Ilaaladda Kacaan Iraan iyo Xarakadda Xamaas.
ISHA/AL-ARABIYA.
CAFIS LOO FIDIYEY NIN DILAY GEBER YAR UU DILAY.
(SAWIRKA)-XUSEEN HARHARA OO LOO DIYAARINAAYO DIL TOOGASHA AH.
(ADEN-YEMAN)-Wararka ka imaanaayo magaaladda Cadan ee ah caasimadda ku meel gaarka ee dalka Yeman ayaa sheegaayo in Aabaha dhalay gabar yar oo lagu magacaabo XANIIN IBRAHIM AL-BAKRI ayaa maanta oo khamiis ah waxa uu Cafis u fidyey ninka lagu magacaabo XUSEEN HARHARA kaaso ku eedeysnaay dilka Gabartiisa Xaniin. Maxkamada ayaa Xuseen Harhara waxa ey ku xukuntay dil toogasha ah taaso ah Qisaastii gebertii yareed ee uu dilay ee la dhihi jiray Xaniin AL-Bakri,dilka ayaa dhacay habeenkii Ciidul Adxaa ee sannadkii tegay 2023-kii,dilka geberta yar ayaa yimid ka dib markii uu khilaaf soo kala dhexgalay Aabaha dhalay geberta geeriyootay iyo ninka dila gaystay,waxaane khilaafka u sabab ahaay sida la sheegay shil gaari oo ka dhacay degmada Mansuur ee ka tirsan Gobolka Cadan ee Koonfurta dalka Yeman. Ila wareedyo ayaa sheegaayo in Aabaha dhalay Xaniin AL-Bakri uu daqiiqadihii ugu dambeeyey ee la rabay in la fuliyo dilka ninkii dilay gebertiisa Xaniin AL-Bakri (XUSEEN HARHARA) uu Alle Dartiis cafis ugu fidiyey iyadoo ey dadweyne aad u fara badan ey soo buux dhaafiyeen goobta la rabay in lagu fuliyo Toogashadda Xuseen Harara. Qoyska Xuseen Harhara ee dilka lagu xumkumay ayaa maalmo ka hor inta aan la fulin dilka Aabe Xuseen Harhara waxay teendhooyin ey degaan ka sameysteen afafka hore ee Qubuuraha lagu aasay Xaniin AL-Bakri iyadoo ula jeeda in Aabaha dhalay Xaniin AL-Bakri inuu alle dartiis uu Cafis ugu fidiyo Aabe Xuseen Harhara. Waxaa xusid mudan in Xaniin AL-Bakri walaasheed uu dhaawac ka soo gaaray rasaastii uu riday Xuseen Harhara ka dib markii uu rasaas ku furay gaari ey la socdeen Aabe AL-Bakri iyo gabdhihiisa,dhacdadaan ayaa dhacday taariikhdu markeey ahayd 27/6/2023-kii.
ISHA/SB-MEDIA.
FU’AD SHUKRI OO KA BADBAADAY WEERAR EY…
(SAWIRKA)-SHEEKH AXMED YAASIIN IYO SHEEKH XASAN NASRALLAH.
(BEIRUT)-Habeenimadii caawa oo Talaada ah ayey diyaaradaha dagaalka Israa’iil ayaa duqeyn cirka ah ku qaaday degaanka Koonfureed ee Beirut oo u dhaw Isbitaalka Bahman ee Harat Hreik halkaas ey ku dileen ugu yaraan laba qof. Weerarka ayaa u muuqday mid lagu bartilmaameedsaday Fu’aad Shukri oo ah sarkaal sare oo ka tirsan Ciidamadda Ururka Xizbullahi. Wararkii ugu horeeyey ayaa sheegaya in laga yaabo in isku daygii dilka ahaa uu fashilmay, Wakaaladda Wararka Reuters oo soo xiganeysa ilo dhanka amaanka ah ayaa sheegtay in bartilmaammeedku uu badbaaday. Sida laga soo xigtay Tv-ga AL-Manar ee taabacsan Ururka Xizbullahi,weerarka ayaa loo adeegsaday diyaarad aan duuliye lahayn taaso riday seddex gentaal. Mileteriga Isra’iil ayaa sheegay in duqeynta ey la beegsadeen taliyihii masuulka ka ahaa weerarkii Golan,halka Channel-12 ee Israa’iil uu sheegay in masuul ka tirsan Xizbullahi oo lagu magacaabo Fu’aad Shukri uu ahaa bartilmaameedkii la rabay.
ISHA/NA.
ISBAHAYSIGA CIIDAMADA EE CIRAAQ OO WEE…
(SAWIRKA)-JABHADDA CIRAAQ.
(BAQDAD)-Mileteriga Maraykanka ayaa weerar cirka ah ka fuliyey Ciraaq gelinkii dambe ee maanta oo Talaada ah,weerarka ayaa lala beegsaday koox dagaalyahano ah oo isu diyaarinaayey iney soo ridaan diyaarad aan duuliye lahayn,sida uu sarkaal Maraykan ah uu u sheegay Warbaahinta AL-Arabiya. Iyadoo lagu saleynaayo weeraradii ugu dambeeyey ayaa waxaa la qiimeeyey in nidaamyada hawada ee aan duuliyaha lahayn ey halis ku yihiin Ciidamadda Maraykanka iyo kuwa isbahyasiga. “Waan ilaalinaynaa xuquuqda asaasiga ah ee la difaaca,kama lablabeyn doono inaan qaadno talaabadaan ku haboon”,ayuu yiri sarkaalku maalmo ka dib weeraro badan oo lagu qaaday ciidamadda Maraykanka ee Ciraaq iyo Suuriya. Sarkaal ayaa intaas ku daray”Ficilkan waxa uu hoosta ka xariiqaa sida ey uga go’an tahay Maraykanka ilaalinta iyo badbaadada shaqaalaheena”. Ilo dhanka amaanka ah iyo sarkaal ka tirsan ciidamada abaabulka caanka ah ee Ciraaq(PMF) ayaa sheegay in qaraxyo lala beegsdaay saldhig ey ku sugnaayeen ciidamo hore oo taageersan Iraan oo ku sugnaa Koonfurta caasimadda Ciraaq ee Baqdaad Talaadada maanta ah. Qaraxyada ka dhacay saldhiga ayaa waxaa ku dhintay hal xubin, waxaane ku dhaawacmay todobo kale oo isugu jira Boolis iyo ilaha caafimaadka.
ISHA/AL-ARABIYA
XUKUMADDA SUDAN OO AQBASHAY SHIRKA..
(SAWIRKA)-BURBURKA U GAYSTAY DAGAALKA SUDAN.
(KHARTUM)-Wararka ka imaanaayo caasimadda dalka Suudaan ee Khartuum ayaa sheegaayo in Wasaaradda Arrimaha Dibadda Suudaan ey sheegtay Talaadada maanta ah in dawladda Suudaan ey si shuruud la’aan ah ku aqbashay martiqaadka ka qeybgalka wada hadaladda Nabadeed ee uu Maraykanka garwadeenka ka yahay ee ka dhacaayo Geneva. Wasaaraddu waxay intaas ku dartay Warsaxaafadeedkeeda in Suudaan ey codsatay iney la kulmaan saraakiisha Maraykanka si loogu diyaariyo wada xaajoodka nabadda. In ka badan 10-milyan oo qof ayaa ku barakacay dagaalka ka dhex qarxay Ciidamadda Suudaan iyo xoogaga Taageeradda deg dega ey tageerto Dawaladda Isutaga Imaaraatka Carabta ah bishii Abriil-2023-kii,iyadoo Qaramadda Midoobe ey sheegtay iney tahay dhibaatadda bani’adanimo ee ugu weyn adduunka. Wasaaradda Arrimaha Dibadda Suudaan ayaa war qoraal ah oo ey soo saartay ku sheegtay iney u jawaabtay dawladda Maraykanka oo ku aadan baaqii ahaa in wada hadal lagu qabto Geneva. Wasaaradda ayaa cusbooneysiisay diyaargarawgeeda iney ka qeybgasho wada xaajood kasta oo lagu joojinaayo qabsashadii ey Xoogaga Taageeradda deg deg ah ey qabsadeen magaalooyin iyo guryaha muwaadiniinta,laakin Wasaaradda sharaxday in “Wada xaajood kasta ka hor dhaqan gelinta Baaqa Jiddah kaaso dhigaayo in si buuxda looga baxo iyo in la joojiyo is balaarinta eysan aqbali doonin dadka Suudaan”. “Wasaaradda oo hadalkeeda sii wadata ayaa tiri”Intii la furi lahaay goobo cusub,waxaan dalbanaynaa in falaagadda lagu qasbo iney joojiyaan garadaradda iyo in cunaqabateyn lagu soo rogo iyaga iyo taageerayaashooda”iyadoo tixraaceyso Ciidamadda Taageeradda Deg deg ah. Wasaaradda waxay sharaxday in “Dhinacyadda Hindisaha Geneva ey la mid yihiin dhinacyadda Jiddah Platform,mawduucyaduna waxay la mid yihiin wixii hore loogu heshiiyey”,waxayana ku nuuxnuuxsatay in “Jiddah Platform iyo heshiiska lagu gaaray ey aasaas u tahay. Wada xaajood kasta oo mustaqbalka ah”. Wasaaradda ayaa bayaankeeda ku soo gabagabeysay iyadoo ku nuuxnuuxsatay iney codsatay iney la kulanto Dawladda Maraykanka si loogu gogol xaaro wada xaajoodka nabadeed.
ISHA/AN.
XUUTIYIINTA OO BILAABAY INEY TARXIILAAN HAYA..
(SAWIRKA)-MALEESHIYAADKA XUUTIYIINTA.
(SANA’A-YEMAN)-Wararka laga helaayo caasimadda Jamhuuriyadda Yeman ee Sanca ayaa sheegaayo in Maleeshiyaadka Xuutiyiinta ey taageerto dawladda Iraan ey soo saareen amarkii ugu dambeeyey kuna socdo wakiilka sare Xuquuqul Insaanka waxa eyna ka dalbadeen iney xiraan xaruntooda ku taalo magaaladda Caasimadda ah ee Sanca muddo seddex maalmood ah. Talaabadaan ayaa ku soo aadeyso iyadoo lagu jiro qaabka ololaha balaaran ey wadaan Xuuutiyiinta ka socdo Yeman kaaso lagu beegsanaayo Hayadaha Caalamiga ah iyo Bani’adanimadda ee ka shaqeeya goobaha ey Xuutiyiinta gacanta ku hayaan. Maalmo ka hor ayey ahayd markii Xuutiyiinta ey soo saareen go’aano cusub oo ku qasbaayo Hayadaha ka hawlgala degaanadd ey ka taliyaan iney Xuutiyiinta ku wareejiyaan qaab dhsimeedkooda shaqo iyo iney soo gudbiyaan liiska magacyadda shaqaalahooda iyo sharaxaada shaqadda ey qabtaan,waxaane sidoo kale looga baahan yahay iney helaan ogolaansho ka hor magacaabista cusub. Bilihii la soo dhaafay maleeshiyaadka Xuutiyiinta ayaa qafaashay dhawr iyo toban shaqaale ah oo u shaqeynaayey Hayadaha Qaramada Midoobe kuwaaso xabsiga la dhigay,waxayna ku qasbeen iney qirtaan si qasab ah iyagoo lagu eedeeyey iney basaasiin u ahaayeen dalal shisheeye. Qaramadda Midoobe iyo Hayadaha Caalamiga ah ayaan weli qaadin wax tilaaba wax ku ool ah oo lagu sii deynaayo shaqaalaha sida sharci darada ah ugu xiran Xuutiyiinta ee ah dad la iska soo afduubtay.
ISHA/SB-MEDIA.
MAXKAMADAHA XUUTIYIINTA YEMAN OO BILAABAY…
(SAWIRKA)-RAG EY XUUTIYIINTA YEMAN DIL KU XUKUMEEN.
(MAXWIIT- YEMAN)-Maamulka Garsoorka ee xiriirka la leh kooxda Xuutiyiinta Yeman ayaa taageeray xukunkii dilka ahaa ey soo saartay Maxkamadda Darajadda koowaad ee Gobolka Maxwiit ee dalka Yeman,xukunka dilka ah ayaa lagu xukumay seddex nin oo degan Gobolka Maxwiit kuwaaso ey afduubteen maleeshiyaadka Xuutiyiinta ey taageerto dawladda Iraan sagaal sano ka hor. Ilo Xuquuqul Insaanka u dooda kuna suga gudaha dalka Yeman ayaa warbaahinta Maxaliga ah u sheegay in waxa loogu yeero Maxkamada Racfaanka ee gaarka ah qeybteeda dembiyadda ey taageertay maanta oo Axad ah xukun dil ah ee ugu horeeyey oo lagu riday dadkii la afduubay ee kala ah Ismaaciil Abu Algeyth,Saqiir Faarac iyo C/casiis AL-cuqeyli,marka lagu daro xukuo kale oo ka dhan ah dadka ey afduubteen Xuutiyiinta. Maleeshiyaadka Xuutiyiinta ayaa isku dayaya in seddexda qofood ee la afduubtay dilkana lagu xukumay iyo kuwa kale iney u diyaariyaan Eedeymo ah iney dileen hogaamiye ka tirsan kooxda Xuutiyiinta sannadkii 2015-kii,marka lagu dari Eedeymaha diyaarsan ey Xutiyiinta u adeegsadaan dhammaan dadka ka soo horjeedo siyaasadood guracan ee gardaradda ah,sida laga soo xigtay ilo wareedyo. Ilo wareedyo ayaa sheegay in xukunka Maxkamdda Racfaanka ey ku riday Ismaaciil Abu AL-gayth oo la afduubay uu yahay mid ey horay ugu soo xukuntay Maxkamadda Darajadda koowaad,sidoo kale Maxkamadda Racfaanka ee taabacsan Xuutiyiinta ayaa min toban sano waxa ey hoosta ka gelisay dadkii ey sii deysay Maxkamadda Darajadda koowaad ee Xuutiyiinta taaso xukunkeeda soo saartay taariikhdu markeey ahayd 31/12/2022-kii.
ISHA/MO.
DHUL GO’O KA DHACAY DALKA YEMAN.
(SAWIRKA)-BURBUR GURI.
(YEMAN)-Seddex ruux ayaa dhaawacyo kala duwan ey soo gaareen ka dib markii uu ku soo dumay guri ku yaalo Tuuladda AL-kashabi oo ka tirsan degaanka AL-Manaar ee degmada Bacdaan ee dhacda Bariga Gobolka IBB ee bartamaha dalka Yeman. Burburka guriga ayaa dhacay shalay oo Sabti ahayd,waxa uuna ka dhashay dildilaacyo iyo dhul go’ay muddo lix sano ah,sida dadka degaanka degan ey sheegeen guriga burburay waxaa iska lahaay nin lagu magacaabo Saalax Cali Axmed. Dadka ku dhaqan Tuuladaan oo tiradoodu lagu qiyaasay ilaa kun qofood oo loo qeybiyey 150-guri,ayaa ku nool xaalad walaaca ah oo joogta ah iyo cabsi ey ka qabaan dhul go’o lama filaan ah oo ey wehliyaan Roobaba ma Hiigaan ah oo xilligaan ka da’aya Gobolka. In kasta oo ey jiraan khatarahaan hadane dadka degaanka degani waxa eysan wax taageero ama faragelin ah ka helin maamulka ey khuseyso hawshaan ee Xuutiyiinta,waxaaney weli baaqyo u dirayaan Hayadaha samafalka iney si deg deg ah u soo farageliyaan arrintaansi looga fogaado musiibo bani’adanimo oo imaan karta. Hayadda Cuntada iyo Beeraha ee qaramada Midoobe ee FAO ayaa ka digtay suurtagalnimada kororka Roobka xoogan ee maalmaha ka harsan bisha Luuliyo taasoo keeni karta fatahaado ka dhasha Goboladda kala duwan ee dalka Yeman.
ISHA/MO.
YEMAN: ROOBAB MAHIIGAAN AH OO KA DA’AY GOBOLKA CAMRAAN
(SAWIRKA)-ROOBAB KA DA’AY YEMAN.
(SANA’A-YEMAN)-Wararka ka imaanayo caasimadda dalka Yeman ee Sanca ayaa sheegaayo in Roobab Xoogan oo ka da’ay halkaasi ey saameyn ku yeesheen qoysas gaaraayo ilaa 800-qoys kuwaaso ku nool Gobolka Camraan ee Waqooyiga dalka Yeman oo ey Xuutiyiintu gacanta ku hayaan,sida ey sheegtay Qaramada Midooobe maanta oo Axad ah. Hayadda Qaramada Midoobe u qaabilsan Qaxootiga ee marka la soo gaabiyo loo yaqaano UNHCR ayaa sheegtay in Roobabka Mahiigaan ah ey ku dhufteen degaanka Qaflah ee Gobolka Camraan kuwaaso gaystay khasaaro ba’an. “300-qoys oo ku sugnaay goobaha barakacaaysha(Dadka gudaha ku barakacay) iyo 500-Qoys oo dibadda ah ayuu Roobku saameyn ku yeeshay”sidaas waxaa batrta(x) ee la oran jiray Twitter ku sheegtay Hayadda UNHCR. Hayadda Qaramadda Midoobe u qaabilsan Qaxootiga ee UNHCR ayaa sheegtay “iney la shaqeyneyso hawlgalayaasheeda si ey uga jawaabaan baahiya deg dega ah sida Cuntada,Qalabka kale,xirmooyinka Nadaafadda,Biyo Nadiif ah oo la cabi karo,raritaanka meel ku meel gaar ah”. Maalmihii la soo dhaafay daadad xoogan ayaa ku dhuftay Gobolo dhawr ah oo ku yaalo Waqooyiga dalka Yeman oo ey ku jiraan Goboladda Camraan iyo Sacda kuwaaso gaystay khasaaro lexaad leh. Kaabayaasha dhaqaalaha dalka Yeman ee sida aadka ah u burburay una daciifay ayaa sii xumeeyey saameynta fatahaadaha taaso sii kordhinaysa dhibaatada dadka shacabka ah ee horay ugu adkeystay adeegyadda aasaasiga ah ee aadka u jilicsan sababtoo ah ku dhawaad sagaal sano oo xiriir ah ayaa waxaa dalka Yeman ka socday Colaado.
ISHA/AA.
MUHAAJIRIIN ITOOBIYAAN AH OO LAGU LA’AYAHAY XEEBAHA YEMAN.
(SAWIRKA)-MUHAAJIRIIN ITOOBIYAAN AH LA SOO BADBAADIYEY.
(TAIZ-YEMAN)-Hayadda Socdaalka Adduunka(IOM) ayaa xaqiijisay in tiradda dadkii ku dhintay doontii ey la socdeen Muhaajiriin Itoobiyaan ah oo ku degtay Xeebaha Gobolka Ticis ee Koongur Galbeed dalka Yeman ey gaartay ilaa 16-Qof iney dhinteen amaba la la’ayahay. Xafiiska Urur Goboleedka Bariga Afrika iyo Geeska Afrika ayaa war saxaafadeed uu soo saaray ku sheegay in 12-Tahriibayaal Itoobiyaan ah ey dhinteen halka afar kalane weli la la’ayahay ka dib markii dooni ey saarnaayeen ey ku degtay Xeebaha Gobolka Ticis ee dalka Yeman maalintii Arbacada ee ina soo dhaaftay. Sida warku sheegaayo doonidda ayaa siday ilaa 20-Tahriibayaal Itoobiyaan ah kuwaaso badankooda ka soo jeedo Gobolka Tigray ayaa subaxnimadii Arbacadda ka soo ambabaxay xeebaha dalka Jabuuti iyagoo ku sii jeeda dalka Yeman,balse dabaylo xoogan iyo cilad ku timid Matoorka Doonta awgeed waxay doontu kula gadoonta biyaha Badda Cas meel u dhaw degmada Dubaab ee gobolka Ticis ee dalka Yeman. Xafiiska Gobolka waxa uu sharaxay in dadka saarnaay doonta gadoontay ey gaarayeen ilaa 22-qofood waxaane la soo badbaadiyey ilaa lix qofood kaliyah,dadka dhintay waxaa ka mid ah Wadihii iyo Kaliyihii Doonta gadoontay,waxaane meydadkooda iyo meydka qof dumar ah Aasay dadka degaanka,iyadoo weli la la’ayahay dadkii soo haray.
ISHA/XARAF.
URURKA XIZBULLAHI OO WEERARAY BUURALEYDA GOOLAN.
(SAWIRKA)-WEERARKII XIZBULLAHI EE BUURALEYDA GOOLAN.
(WASHINGTON)-Maamulka Madaxweyne Biden ayaa aad uga walaacsan in gentaal laga soo tuuray gudaha dalka Lubnaan uu 10-qofood ku dilay buuraleyda Goolan uu horseedi karo dagaal dhan walba ah oo dhexmara Israa’iil iyo Ururka Xizbullahi,sidaas waxaa laga soo xigtay saraakiil Maraykan ah. Maamulka dalka Maraykanka ayaa in mudoo ah waxa uu ka walaacsanaay in Israa’iil iyo Ururka Xizbullahi ey si khaldan u xisaabinayaan iyagoo sii kordhinaayo hadalkooda iyo dagaalka dhulka,waxa eyna u maleynayaan iney ka fogaan karaan dagaal dhan walba ah. Saraakiisha Maraykanka ayaa sidoo kale ka walaacsan xabad joojin la’aanta Marinka Gaza eyna sii badaneyso dhibaatadda dagaalka u dhexeeyo ciidamada difaac Israa’iil iyo kooxaha reer Lubnaan,taaso sii xumayn doonto xiisadda gobolka,waxa eyna dalka Maraykanka u soo jiidi doontaa khilaaf siyaasadeed. “Waxa maanta dhacay waxa ey noqon karaan kicinta aanu ka walaacsaneyn oo aan isku dayney in aanu ka fogaano muddo 10-bilood ah”ayuu yiri sarkaal Maraykan ah.
ISHA/AXIOS.
IMAARAATKA OO WAJAHAYA FADEEXO AAD U WEYN.
(SAWIRKA)-CAASIMADDA KHARTUUM.
(LONDON)-Baasabooradda laga helay goobihii lagu dagaalamay ee dalka Suudaan ayaa muujinaayo in dalka Isutaga Imaaraatka Carabta ey si qarsoodi ah ugu lug leeyihiin dagaalka skeeeye ee dalkaas ka socdo,sida laga soo xigtay dukumintiyadda la faafiyey. Dukuminti ka kooban 41-bog oo loo diray Golaha Amaanka ee Qaramadda Midoobe oo uu arkay Wargayska Guardian ayaa ka koobnaay sawirro Baasabooro Imaaraati ah oo la sheegay in laga helay Suudaan oo lala xiriiriyey askar ka tirsan Ciidanka Taageeradda Deg dega ah(RSF) oo ah ciidamo caan ah oo Afrikaan ah. Dalka Isutaga Imaaraatka Carabta ayaa horay u beeniyey dhammaan eedeymaha loo soo jeediyey ee ah iney hub siiyaan RSF-ta oo magaaladda AL-Faashir ku haysa go’odoominta olole balaaran oo isir sifeyn ah oo ka socdo Daarfuur. Baasabooradaan ayaa la sheegay in laga soo furtay magaaladda Omdurmaan oo ka tirsan Wabiga Nile kana soo jeedo caasimadda Khartuum dhulkaas oo ey heesteen RSF-ta balse dhawaan ey dib u qabsadeen Ciidamadda dalka Suudaan.Xeeldheerayaasha ayaa daahfurta arrintaan ku tilmaamay”Qori Sigaar ah”oo ka horyimid diidmadda Isutaga Imaaraatka Carabta,waxaane su’aalo la iska weydiinayaa waxa ey Maraykanka iyo Ingiriiska ka ogyihiin heerka uu maraayo fargelinta Khaliijka ee Suudaan iyo haddii reer galbeedka ey sameeyeen wax ku filan oo ey taageeryaaan maleeshiyaadka lagu eedeeyey xasuuqa.
ISHA/THE GUARDIAN.
TALYAANIGA OO DIB U FURAAYO SAFAARADIISA…
(SAWIRKA)-GEORGIA MELONI.
(ROME)-Dalka Talyaaniga ayaa Danjire u magacaabi doono dalka Suuriya in ka badan toban sano tan iyo markii uu dalka ka baxay sababo la xiriiro cadaadiska dilaaga ah ee Madaxweyne Bshaar AL-Asad uu ku haayo Mudaaharadayaasha iyo dagaalka sokeeye ee xigay. Stevano Ravagnan,oo hadda ah ergayga gaarka ah ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda u qaabilsan Suuriya ayaa loo magacaabay safiirka wuxuuna xilka cusub la wareegaa waqti dhaw. Sannadkii 2012,dawladda Talyaaniga waxa ey dib u soo celisay diblomaasiyiinteedii safaaradda Suuriya iyagoo ka mudaaharaadaayo Rabshadaha aan la aqbali karin ee xukuumadda Bashaar AL-asad ee ka dhanka ah dadka Suuriya. Ka dib 13-sano oo dagaal ah oo ey ku dhinteen nus malyuun qofood,xukuumadda Bashaar AL-asad ayaa dib ula wareegay gacan ku haynta inta badan dalka Suuriya iyadoo ey taageerayaan Iraan iyo Ruushka. Waqooyiga Bari Suuriya ayaa waxaa gacanta ku haayo Ciidamadda Kurdiyiinta ee uu Maraykanku taageero halka qeybaha kale ee Waqooyiga ey gacanta ku hayaan jabhado iyo ciidamo Turki ah. Wasiirka Arrimaha Dibadda dalka Talyaaniga Antonio Tajani ayaa sheegay in talaabadaan loogu talagalay in lagu iftiimiyo dalka Suuriya.
ISHA/MEE.
DAWLADAHA QADAR.MASAR IYO MARAYKANKA OO KULMI DOONO AX..
(SAWIRKA)-AGAASIMAHA CIA-da MARAYKANKA.
(QATAR)-Agaasimaha CIA Bill Burns ayaa la filaa inuu Axada beri damba ah Rome kula kulmi doonaa madaxda Sare ee Isra’iil,Qadar iyo Masar si ey isugu dayaan in la soo afjaro arrinta la haysataayaasha Marinka Gaza iyo heshiiska xabad joojinta,ayey sheegeen saraakiisha Maraykan iyo Israa’iil ah. Wada xaajootka ku saabsan la haystayaasha Marinka Gaza iyo heshiiska xabad joojinta ayaa maraayo meel xasaasi ah. Madaxweyne Biden oo u arka in la sii daayo la haystayaasha iyo soo afjaridda dagaalka Marinka Gaza inuu yahay furaha dhaxalkiisa ayaa u sheegay qoysaska la haystayaaaha Maraykanka ah khamiistii inuu sii wadi doono inuu heshiis gaaro waqtiga xafiiska ka tegaayo. Qoysaska la haystayaasha ayaa sheegay ka dib kulankii ey la yeesheen Maxadweyne Biden iyo Reysal Wasaare Netanyahu iney aad ugu rajo weyn yihiin sidii hore in heshiis la haystayaasha iyo xabad joojinta uu horay u sii socon karo maalmaha soo socdo.
ISHA/AXIOS.
MARAYKANKA OO DUQEEYEY XUUTIYIINTA YEMAN.
(SAWIRKA)-MARAYKANKA OO DUQEEYEY XUDEYDA.
(YEMAN)-Wararka ka imaanayo dalka Yeman ayaa sheegaayo in fiidnimadii caawa oo khamiis ah in ciidamadda Maraykanka ey sheegeen iney fuliyeen duqeymo cusub oo ka dhacay gudaha dalka Yeman,taaso ah tii ugu horeysay ee mileteriga ka dib qaraxyo xoogan oo ka dhacay magaaladda Xudeyda shalay fiidkii. Taliska dhexe ee ciidamadda Maraykanka ayaa warbixin cusub ku sheegay in ciidamadooda 24-kii saac ee la soo dhaafay ey ku guuleysteen iney burburiyaan diyaaradah aan duuliyaha lahayn ee Xuutiyiinta oo ey taageerto dawladda Iraan,taaso ka dhacday degaanadda ey Xuutiyiinta ka maamulaan dhulka Yeman. War saxaafadeedka ayaa intaas ku daray”Waxaa la go’aamiyey in duqeynta ey ka dhigan tahay khatar ku soo fool leh Maraykanka,Ciidamadda Isbahaysiga iyo Maraakiibta Ganacsiga ee Gobolka. Talaabooyinkaan waxaa loo qaaday si loo ilaaliyo xuriyadda socdaalka iyo in biyaha caalamiga ah ey noqdaan kuwa amaan ah”. Maqribnimadii shalay ilo wareedyo maxali ah oo ku sugan Gobolka Xudeyda ee Galbeedka dalka Yeman ayaa ku waramay in qaraxyo aad u xoogan ey gilgileen magaaladda duleedkeeda oo ah Badda Cas. Sida ey sheegayaan wararka laga helaayo Xudeyda ilaa shan weerar oo aad u culus ayaa lala beegsaday Garoonka diyaaradaha ee magaaladda Xudeyda. Galabnimadii maanta oo Khamiis ah,ciidamadda Maraykanka ayaa sheegay in 24-saac ee la soo dhaafay ciidamadda dhexe ee Maraykanka iney ku guuleysteen iney burburiyaan laba gentaal oo loo diyaariyey in Xuutiyiinta ey taageerto Iraan iney ku garaacaan ciidamadda Isbahaysiga iyo kuwa Maraykanka ee ku suga Badda Cas iyagoo ka soo ridaay dhulka ey Xuutiyiinta maamulaan. Tan iyo markii ey kooxda Xuutiyiinta bilaabeen iney ugaarsadaan Maraakiibta marta Badda Cas bishii Noofembar-2023-kii waxaa abuurmay Isbahaysi uu hogaaminaayo Maraykanka eyna xubno ka yihiin Ingiriiska iyo wadamo kale oo reer Yurub kuwaaso weeraro lixaad leh ku haayo goobaha ey Xuutiyiinta kaga sugan yihiin Gudaha dalka Yeman gaar ahaan degaanadda dacalka ku haayo biyaha Badda Cas sida Baab Al-Mandab oo ku yaalo Gobolka Ticis ee dhaca Koonfur Galbeed dalka Yeman iyo Dekedda Xudeyda ee iyadana ku taalo Gobolka Xudeyda ee Galbeedka Yeman dhinacana ku haayso Badda Cas. Shacabka Yeman maanta uma baahna dagaal iyo in xoogaga waa weyn ey ku dul dagaalamaan balse waxa ey baahan yihiin in kharashka dagaalka loogu bedelo Cunto iyo daawo si dalka uga soo kabto dhibaatadii ka soo gaartay kacdoonkii soo bilawday 2011-kii.
ISHA/SB-MEDIA.