HAYADDA SOCDAALKA ADDUUNKA IOM OO DHIMEYSA…

(SAWIRKA)-HAYADDA SOCDAALKA ADDUUNKA.

(GENEVA)-Waxaa aad u dhibay dhimista maalgelinta gargaarka Mareykanka, tillaabada Hay'adda Socdaalka ee Qaramada Midoobay ey ku cayrisay kumannaan ayaa kicisay "kacdoon" gudaha ah oo ey sameeyeen tobanaan shaqaale ah, kuwaas oo ka dalbanaya deeq-bixiyeyaasheeda iney tallaabo qaadaan, AFP ayaa ogaatay. Sida Hay'ado badan oo bini'aadantinimo, Ururka Caalamiga ah ee Socdaalka ayaa kacsan tan iyo markii Madaxweyne Donald Trump uu ku soo laabtay Aqalka Cad bishii Janaayo, isaga oo riixaya ajandaha ka hortagga Muhaajiriinta oo isla markiiba xayiray inta badan maalgelinta gargaarka dibadda ee Maraykanka. Hay'adda Qaramada Midoobay oo loo xilsaaray iney u adeegto qaar badan oo ka mid ah ilaa 280 Milyan oo Muhaajiriin ah oo adduunka ah, ayaa si ka dhaqso badan ku dhaqaaqday iney shaqada ka joojiso shaqaalaha maadaama ey soo food saartay gabaabsi xun. Ururka, oo dhamaadkii sanadkii hore shaqaaleysiiyay ku dhawaad ​​22,000 oo qof, ayaa Talaadadii ku dhawaaqay inuu wajahaayo hoos u dhac boqolkiiba sodon(30%) ah oo aan horay loo arag oo lagu qiyaasay maalgelinta deeq bixiyayaasha sanadkan oo kaliya, taasoo ku qasabtay iney shaqada ka cayriyaan in ka badan lix kun(6000) oo shaqaale ah oo adduunka oo dhan ah. Xisaabinta ku dhawaad ​​kala bar shaqaalaha ey dhibaatadu saameysey ayaa ahaa 3,000 oo qof oo shaqada laga fariisiyey bishii hore, ka dib markii Trump uu joojiyay barnaamijkii dib u dejinta Qaxootiga ee Mareykanka oo ey la shaqeynayeen. In ka badan 250 ka mid ah in ka badan 1,000 ka mid ah shaqaalaha IOM ee Xarunta Geneva ayaa sidoo kale lagu wargeliyay todobaadkii hore in la fasaxo. Ku dhawaaqistaas ayaa u muuqata mid durba kicisay caro kulul oo ka timid qaar ka mid ah shaqaalaha isbeddelka gudaha Hay'adda si ey u karkariyaan. Imayl, loo diray ergada diblumaasiyadeed ee Geneva, koox aan la aqoonsan oo ka badan 30 shaqaale IOM ah ayaa ka digay walaacyo halis ah oo ka jira Hay'adda "oo ku saabsan daah-furnaanta Maaliyadeed, Fashilka Maamulka, iyo warbixinnada naxdinta leh ee ku saabsan xaaladaha goobta shaqada." AFP ayaa nuqul ka heshay emailka saddex shaqaale ah oo hadda iyo kuwii hore, oo uu ku jiro hal qof oo ka dambeeyay fariinta, shan diblomaasiyadeed ayaa xaqiijiyay iney heleen. IOM “si ba’an loo diiday” eedeymaha lagu soo qaatay warqadda ku socota 175-ka dowladood ee xubnaha ka ah IOM, kuwaas oo bixiya inta badan dhaqaalaha Ururka isla markaana awood weyn ku leh qaab-dhismeedka, miisaaniyada iyo maamulka. Warqadda ayaa uga digtay dalalka in arrimaha lagu eedeeyay "Iney halis gelinayaan daacadnimada Ururka aad wax ku biirinayso," isagoo ku booriyay iney "si wada jir ah u codsadaan warbixin buuxda oo hufan" maamulka IOM oo ku saabsan tiro "go'aano maaliyadeed."
Iimaylku waxa uu dhaliyay eedaymo saf dheer ah, kuwaas oo ey AFP isla markiiba si madaxbanaan u xaqiijin kari wayday.
Waxa ey ka mid tahay waxyaabo kale oo su'aal ka keenay baahida loo qabo iyo faa'iidada badbaadinta kharashka ee shaqo ka joojinta deg dega ah iyo baaxadda weyn, iyada oo tilmaamaysa lacag-bixinno muhiim ah oo loogu talagalay xirmooyinka ogeysiisyada iyo shaqo joojinta, iyo sidoo kale dacwadaha sharciga ah. "Weli ma cadda in wadarta kharashka shaqo ka joojinta uu ugu dambeyntii dhaafey waxa looga baahnaan lahaa si loogu oggolaado shaqaalaha iney dhamaystiraan Qandaraasyadooda ama helaan Ogeysiisyada caadiga ah ee aan dib u cusboonaysiinta ahayn," emailka ayaa yidhi. "Ma jirto wax caqli-gal ah," mid ka mid ah shaqaalaha sare ee IOM ka shaqeynayay in ka badan toban sano ayaa u sheegay AFP, isagoo ku hadlaya xaalad aan la magacaabin.
"Goynta ku meel gaarka ah ee Maraykanku waxay marmarsiiyo u tahay in dadka la cayriyo." Eedeymaha kale ee emailka ku jira waxaa ka mid ah " Jawiga shaqada ee IOM ayaa si weyn u xumaaday, iyadoo ey sii kordhayaan warbixinada kadeedka, cabsi gelinta iyo Aargoosiga shaqaalaha." Dhowr xubnood oo ka tirsan shaqaalaha IOM ayaa u sheegay Wakaalada Wararka ee AFP in deegaanka shaqada ee Geneva gaar ahaan uu yahay "sumo" shaqaalaha emailka ku jira oo aad uga baqaya in isgaarsiintooda la qabto waxay sitaan kombuyuutarkooda mar walba, "xitaa qolka jimicsiga." "Ma dareemayno ammaan," xubin sare oo ka tirsan shaqaalaha ayaa yiri, isagoo raaciyay in shaqaaluhu ey bilaabeen "caasiyadooda si ey u joojiyaan isla xisaabtan la'aanta iyo dhaqanka cabsida." Mar wax laga weydiiyay eedeymaha ku qoran warqadda, afhayeen u hadlay IOM ayaa carabka ku adkeeyay in Hay'addu ay "marayso waqti adag, iyada oo qaadanaysa go'aamo adag laakiin lagama maarmaanka u ah si loo xaqiijiyo awoodda fog ee IOM ee u adeegida Muhaajiriinta iyo Barakacayaasha adduunka oo dhan." "Hannaankan waxaa loo sameeyay si hufan, iyadoo lala tashanayo dowladaha xubnaha ka ah, deeq-bixiyeyaasha, iyo Ururrada shaqaalaha, waxaana si qoto dheer uga go'an caddaaladda, dareenka, iyo ixtiraamka shaqaalaha," ayuu yiri afhayeenka. "Eedayn kasta oo marin habaabin ah oo soo jeedinaysa si kale si cad ayaa loo diiday." Shaqo ka fariisinta tirada badan ayaa timid ka dib ol’olihii Trump ee ahaa in la baabi’iyo tabarucaadka deeqaha dibadda ee Mareykanka, taasoo keentay in dhammaan bulshada bini’aadantinimo ey dabo galiyaan. Sida lama filaanka ah ee fool ka fool ah ee ku aaddan maalgelinta gargaarka ee dalka oo dhaqan ahaan inta badan la bixiyo ayaa dharbaaxo adag ku noqotay IOM, taasoo ku tiirsanayd Maraykanka afartan iyo lix boqolkiiba(46%) miisaaniyad sannadeedka. Wakaaladdu waxa ey Talaadadii ka dhawaajisay sida ey uga xuntahay “Saamaynta lagama maarmaanka ah ee go’aamadani ku yeelan doonaan asxaabta sanado u heellan hawsha IOM, kuwaas oo qaar badan oo ka mid ahi ey waayi doonaan shaqooyinkooda,” iyada oo ku nuuxnuuxsatay in shaqaalaheedu ey “matalayaan sida ugu wanaagsan ee adeegga bulshada.” IOM, oo tan iyo dabayaaqadii 2023 ey Madax ka ahayd Amy Pope, oo ah Qareen Mareykan ah oo ka soo shaqeeysay maamuladii hore ee Barack Obama iyo Joe Biden, kama eysan jawaabin su'aalaha ku saabsan eedeymaha gaarka ah. Qoraal gudaha ah oo Talaadadii loo diray shaqaalaha Hay'adda, ciwaankiisuna ahaa "Cusboonaysiinta Hab-dhismeedka IOM" oo ey saxiixeen "Kooxda Hoggaanka", Wakaaladdu waxay sidoo kale dhaleecaysay "faafinta macluumaadka khaldan." "In kasta oo aan fahamsanahay in xilligan isbeddelku uu ahaa mid aan xasilloonayn oo uu horseeday welwel mustaqbalka, faafinta ula kac ah ee macluumaadka khaldan maahan hab sharci ah oo kor loogu qaadayo walaac," ayaa lagu yiri qoraalka, oo ey aragtay AFP.
Taas oo kaliya "Waxay wiiqaysaa kalsoonida IOM, waxay dhaawacaysaa sumcadda Ururka, waxayna dhaawacaysaa shaqaalaha iyo ka faa'iidaystayaasha ey u adeegto," ayay ka digtay.
"Isticmaalka Warbaahinta si loo baahiyo cabashooyinka ama loo muujiyo macluumaadka aan la fasixin waxay ka hor imanaysaa Xeerarka iyo Qawaaniinta shaqaalaha," ayay tiri, iyada oo ku boorrinaysa shaqaalaha beddelkeeda iney maraan "kanaalo badan oo gudaha ah" ee la heli karo.

ISHA WARKA-AN.